Gierzwaluw

(foto: Vogeldagboek.nl)

Beschrijving

De gierzwaluw lijkt op een zwaluw, maar behoort niet tot de vogelfamilie van de zwaluwen. De vogel onderscheidt zich onder meer van zwaluwen door de langere vleugels en door een andere manier van vliegen.

De vogels breoden meestal op gebouwen in steden, maar zoeken het voedsel voor de jongen tot op enige honderden kilometers van het nest. Door de lange vleugels is de gierzwaluw erg wendbaar en in staat om snelheden tot 160 kilometer per uur te halen. Het voedsel bestaat uit insecten die al vliegend gevangen worden, drinken doet de vogel door al vliegend regendruppels uit de lucht te happen.

De wetenschappelijke naam van de gierzwaluw is Apus apus, wat 'zonder poten'betekend, de poten van de gierzwaluw zijn dan ook nauwelijks ontwikkeld. De poten worden nauwelijks gebruikt, want behalve tijdens de broedperiode verblijft de gierzwaluw voortdurend in de lucht. De nacht wordt zwevend doorgebracht op een hoogte van enkele kilometers. De gierzwaluw is één van de weinige vogels die zelfs in de lucht paren.

Broeden

  • Broedperiode: mei - juni
  • Koloniebroeder: ja
  • Aantal legsels: 1
  • Aantal eieren: 2 - 3
  • Incubatie: 13 - 14 dagen
  • Nestduur: 18 - 21 dagen
  • Kleur eieren: langgerekt, dof wit en ongevlekt
  • Aantal broedparen: 30.000 tot 60.000

Kenmerken

  • Lengte: 17 - 19 cm
  • Spanwijdte: 40 - 44 cm
  • Gewicht: 37 gram
  • Maximale leeftijd: 21 jaar
  • Snavel: kort, spits en dun
  • Poten: zeer korte poten, nauwelijks geschikt om te lopen

Herkenning

Opvallende kenmerken: geheel donker en sikkelvormige vleugels

Gedrag: vlucht is afwisselend met snelle, diepe vleugelslagen en lange glij- of zweefvluchten. Vaak ook te zien in groepjes, elkaar achtervolgend en daarbij het typische schreeeuwende geluid producerend.

Kleed: geheel egaal donker met alleen moeilijk waarneembare licht keelvlek. De vleugels zijn erg lang en sikkelvormig. De staart is kort en gevorkt.

Verspreiding

Europese verspreiding: de gierzwaluw komt in geheel Europa voor, hoewel de aantallen beduidend lager worden naarmate men noordelijker komt. Dit komt vooral omdat er minder beschikbare broedplaatsen zijn in het noorden van Scandinavië.

Trekroute: gierzwaluwenzijn lange afstandstrekkers die de winter doorbrengen in het grote gebied tussen Mali en Zaïre. Deze vogels trekken weg in zuidwestelijke tot zuidoostelijke richting.

Overwinteringsgebied: tropisch Afrika. Uit enkele ringmeldingen blijkt dat het gebied tussen Mali en Zaïre belangrijk is als overwinteringsgebied.