Zwartkop

(foto: vogeldagboek.nl)

Beschrijving

Hoewel het mannetje en het vrouwtje van de zwartkop verschillende kleuren hebben, zijn de overeenkomsten duidelijk. Bij beide geslachten is de bovenzijde donkerder van kleur en is er een kopkap aanwezig. Bij het mannetje is het verenkleed grijs met een zwarte kopkap, terwijl het vrouwtje een grijs-bruin verenkleed heeft met een bruine kopkap. Jonge vogels lijken op het vrouwtje. Bij de jonge mannetjes komt het zwart het eerst door aan de onderzijde van de veren, zodat het bruin het laatst uit de toppen van de veren verdwijnt.

De zwartkop is meestal verscholen in dicht struikgewas en laat dan alleen zijn zang horen. De zang begint met een gekwetter en gaat dan met een duidelijke overslag over in duidelijke fluittonen.

Slechts een klein deel van de populatie zwartkoppen overwintert in Nederland, de meeste vogels trekken naar het Middellandse Zeegebied

Broeden

  • Broedperiode: vanaf half april
  • Koloniebroeder: nee
  • Aantal legsels: 1 - 2
  • Aantal eieren: 4 - 6
  • Incubatie: 11 - 12 dagen
  • Nestduur: 10 - 14 dagen
  • Kleur eieren: beige met bruine vlekken
  • Aantal broedparen: ca. 300.000

Kenmerken

  • Lengte: 11 - 13 cm
  • Spanwijdte: 15 - 17 cm
  • Gewicht: 10 - 12 gram
  • Max. leeftijd: 6 jaar
  • Snavel: spits, vrij lang en dun
  • Poten: grijze zangvogel pootjes

Herkenning

Kleed: zwartkoppen danken hun naam aan de zwarte veertjes boven op de kop, als een zwarte alpinopet. De vrouwtjes van de zwartkop heten ook Zwartkop, maar hebben roestbruin petje op. Het verenkleed is bij het mannetje grijs, bij het vrouwtje bruin. De bovenzijde is duidelijker donkerder dan de onderzijde.

Verspreiding

Europese verspreiding: de zwartkop komt vrijwel overal in Europa voor, met uitzondering van het hoge noorden. Verder oostwaarts zijn zwartkoppen tot in West- Siberië aan te treffen.

Trekroute: zwartkoppen trekken in zuid-westelijke richting weg.

Overwinteringsgebied: westelijk deel van het Middellandse Zeegebied, voornamelijk Spanje, Marokko en Algerije.